Αξιότιμε κύριε Δήμαρχε,
Αξιότιμοι κύριοι Αντιδήμαρχοι, Αξιότιμε κύριοι Δημοτικοί Σύμβουλοι,
Σεβαστοί Πατέρες, Κυρίες και Κύριοι,
εκ μέρους του Θρησκευτικού Συλλόγου “Η Παναγία της Ρούστιανης”, σας καλωσορίζουμε στην πάλαι ποτέ
ιστορική, ομώνυμη Μονή.
- 1835 – 2025: 190 χρόνια πέρασαν από τότε που το σήμαντρο της καμπάνας και οι γλυκιές ψαλμωδίες
των μοναχών, έπαψαν να ηχούν στη Μονή Γεννήσεως της Θεοτόκου της Παναγίας της Ρούστιανης και να
αντιλαλούν στις δασωμένες πλαγιές του Ρουστιανίτη. Πριν από 190 χρόνια, οι τρεις τελευταίοι μοναχοί της
Μονής, κλήθηκαν από το νεοσύστατο Ελληνικό κράτος να την εγκαταλείψουν, εφαρμόζοντας τον νόμο των
Βαυαρών Αντιβασιλέων, που όριζε ότι τα Μοναστήρια, σε όλη την Ελληνική επικράτεια που είχαν
λιγότερους από έξι μοναχούς, έπρεπε να κλείσουν. Στην τότε επαρχία Φθιώτιδος, όλες οι Μονές είχαν
λιγότερους των έξι μοναχών και οδηγούνταν στον αφανισμό. Οι έντονες διαμαρτυρίες όμως των κατοίκων
των μεγάλων πόλεων της εποχής, της Υπάτης και της Λαμίας, κατάφεραν να κρατήσουν σε λειτουργία τις
Μονές Αγάθωνος και Αντινίτσης. Τα Μοναστήρια, που στα χρόνια της Τουρκοκρατίας κράτησαν ζωντανές
τη γλώσσα, την πίστη, την Ελληνορθόδοξη παράδοση και στήριξαν οικονομικά και ηθικά τον αγώνα για
εθνική ανεξαρτησία, διώκονταν. Οι φωνές των μοναχών, που εξέφραζαν ό,τι πιο αυθεντικό, γνήσιο και
αγνό, υπήρχε στην Ορθόδοξη, Χριστιανική παράδοση, ενοχλούσαν τους Προτεστάντες Βαυαρούς και
έπρεπε να σιγήσουν. Στα ρημαγμένα από τα αντίποινα των Τούρκων Μοναστήρια, όρος για να
συνεχίσουν τη λειτουργία τους, οι έξι μοναχοί.
Αυτός ο νόμος βρήκε στη Μονή της Παναγίας της Ρούστιανης τρεις μοναχούς, οι οποίοι με δάνεια
προσπαθούσαν να επισκευάσουν το Καθολικό της Μονής και τα κελιά τους, που έστεκαν ρημαγμένα και
καμμένα από τα αντίποινα του Τούρκου Αγά της Σπερχειάδας, για την ενεργή στήριξη του Μοναστηριού
στον Εθνικο-απελευθερωτικό αγώνα. Τότε, πήραν τη διαταγή να παραδώσουν τα Ιερά Σκεύη και τα Ιερά
Λείψανα και να μεταβούν στη Μονή Αγάθωνος για να μονάσουν εκεί. Η νομική υπόσταση του
Μοναστηριού μας έπαυσε να υφίσταται και απώλεσε όλη την κτηματική του περιουσία. Παρόλα αυτά, οι
τελευταίοι εδώ μοναχοί αψήφησαν την κρατική εντολή. Για τρία χρόνια μετά, έως το 1838, κατέβαλαν
ύστατες προσπάθειες για την επαναλειτουργία της Μονής, παραμένοντας στο χώρο πέριξ του
Μοναστηριού, άποροι και ακτήμονες. Το 1838, απογοητευμένοι, τέλεσαν την τελευταία Θεία Λειτουργία και
αναχώρησαν προς άγνωστη για εμάς κατεύθυνση. Αυτό ήταν το άδοξο τέλος της Μονής της Παναγίας της
Ρούστιανης, που όμως, επί Τουρκοκρατίας και για αιώνες, γνώρισε ημέρες δόξας και πνευματικής
ακτινοβολίας.
Η Μονή υπήρξε κυρίαρχη, με δική της νομική υπόσταση και σφραγίδα, σύμφωνα με τα επίσημα αρχεία της
Ιεράς Μητροπόλεως Φθιώτιδος. Διατηρούσε μάλιστα δύο Μετόχια: της Αγίας Ιερουσαλήμ στο Πίτσι και του
Αγίου Ιωάννου στη Λευκάδα. Κατείχε μεγάλη κτηματική περιουσία που καλλιεργούνταν, καθώς και χιλιάδες
αιγοπρόβατα. Στήριζε οικονομικά όλη την περιοχή κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, προσέφερε
καταφύγιο σε Κλέφτες και Αρματολούς, καθώς και οικονομική και ηθική υποστήριξη στον
Εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα. Αυτός ήταν άλλωστε και ο λόγος που ξέσπασε εναντίον της ο Τούρκος
Αγάς με λεηλασίες και καταστροφικές πυρκαγιές. Υπήρξε πνευματικός φάρος για τους κατοίκους της
περιοχής μας, κρατώντας ζωντανά την πίστη, τις παραδόσεις, τα ήθη και έθιμα, τη γλώσσα του γένους.
Όλα αυτά συνετέλεσαν στην ακτινοβολία της Μονής και στο αγκάλιασμά της από τους κατοίκους όλων των
χωριών της περιοχής μας: από τα Κανάλια, το Πίτσι, τα Πουγκάκια, τη Λευκάδα, το Παλαιοχώρι, το
Γαρδίκι, μέχρι τη Στάγια, τη Φτέρη, τα Καμπιά. Την αγάπη για το Μοναστήρι και το ετήσιο προσκύνημα σε
αυτό την ημέρα που πανηγυρίζει, στη Θεομητορική εορτή της Γεννήσεως της Θεοτόκου, οι κάτοικοι του
τόπου μας την κράτησαν ζωντανή στην πάροδο των 190 αυτών χρόνων. Προσκυνητές απ΄ όλα τα χωριά

της περιοχής, τιμούν με την παρουσία τους, κάθε 8 του Σεπτέμβρη την ιστορική Μονή, όπως φαίνεται και
από την παρουσία όλων σας εδώ σήμερα. Δοξάζουν και τιμούν την Παναγία, αλλά ταυτόχρονα, ακόμη και
αν δεν το συνειδητοποιούν, αποτίουν φόρο τιμής και στους μοναχούς, που ανά τους αιώνες, υπηρέτησαν
στη Μονή. Σε αυτούς που είχαν Θείο Έρωτα για το Χριστό και την Παναγία και άσβεστη αγάπη για τον
Ιερό αυτόν τόπο. Η επιθυμία τους η Μονή να κρατηθεί ζωντανή δεν πραγματοποιήθηκε. Ας γίνει χρέος
όλων μας να τους δικαιώσουμε και να επέλθει στον Ιερό αυτόν τόπο, η Θεία και φυσική τάξη, με την
επανίδρυση της Ιεράς Μονής εν τω χρόνω και ας ευχηθούμε, με τη συμβολή όλων μας, αυτό να
πραγματοποιηθεί στο σύντομο μέλλον.
Σας ευχαριστούμε μέσα από τα βάθη της καρδιάς μας για την παρουσία σας σήμερα εδώ.
Χρόνια πολλά, υγεία σε εσάς και στις οικογένειές σας.